Sejm ustanowił patronów roku 2021. Uhonorowani zostali: Stanisław Lem, Cyprian Kamil Norwid, Krzysztof Kamil Baczyński, Tadeusz Różewicz. 2021 będzie także rokiem Konstytucji 3 Maja i kard. Stefana Wyszyńskiego.

Stanisław Lem 1921-2006

W 2021roku przypada 100 rocznica urodzin Stanisława Lema. Pisarz uznany za najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki i jednego z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie „w swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu”Stanisław Lem to jeden z największych pisarzy XX wieku, innowator i zarazem klasyk. Poruszał się w ramach wielu gatunków literackich, światową sławę i popularność przyniosła mu fantastyka naukowa: jego książki przetłumaczono na ponad 40 języków i wydano w łącznym nakładzie 30 milionów egzemplarzy.

Cyprian Kamil Norwid 1821- 1883

 

Cyprian Kamil Norwid urodził się we wsi Laskowo-Głuchy pod Radzyminem 24 września 1821 roku. Zmarł w Paryżu 22/23 maja 1883 roku. Należy do najwybitniejszych polskich prozaików i poetów, był również znakomitym dramaturgiem, grafikiem, malarzem, czy wreszcie myślicielem. W dorobku artysty znajduje się chociażby słynny utwór „Bema pamięci żałobnej rapsod” z roku 1851, czy „Coś ty Atenom zrobił Sokratesie”, który ukazał się w roku 1856. Ale to mało, bowiem wymieniać można więcej w dorobku tego jednego z największych polskich romantyków. W 1859 roku ukazał się „Do obywatela Johna Browna” , później „W Weronie” i „Moja ojczyzna” lub równie liryczne „Vade-mecum”. Pośród jego poematów odnajdujemy na przykład „Fortepian Szopena”czy „Assunta”, pisane prozą „Czarne Kwiaty” i „Białe Kwiaty”; napisał pięć nowel, a pośród nich „Ad leones!” i „Stygmat”, natomiast z ośmiu dramatów chociażby „Kleopatra i Cezar” oraz „Za kulisami”. W dorobku artysty znajduje się też kilkanaście obrazów, a pośród nich ten zatytułowany „Jutrznia”.


 

Krzysztof Kamil Baczyński 1921 - 1944

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się w 1921 r. Poległ w pierwszych dniach powstania warszawskiego w 1944 r. Kiedy wybuchła II wojna światowa, był po maturze. Studiował polonistykę na tajnym uniwersytecie. W 1943 r. przerwał studia i wstąpił do Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Po ukończeniu konspiracyjnej szkoły podchorążych został żołnierzem kompanii „Rudy” i brał udział w akcjach bojowych.

Twórczość poety przypada na lata okupacji i obejmuje około 500 utworów. Bohaterką wielu wierszy miłosnych uczynił poeta swą młodziutką żonę, Barbarę. W 1942 r. ukazały się, konspiracyjne, wiersze poety zawarte w tomiku Poezje wybrane, które wzbudziły uznanie krytyków. Baczyński używał literackiego pseudonimu Jan Bugaj. Broniąc Pałacu Blanka na Placu Teatralnym w Warszawie, został śmiertelnie zraniony w dniu 4 sierpnia 1944 r. Należy do pokolenia twórców urodzonych na początku lat dwudziestych XX wieku, którzy wchodzili w dorosłość w czasie wojny. Walczyli w obronie ojczyzny i tworzyli literaturę. Pokolenie to nazwano Kolumbami (od tytułu powieści Romana Bratnego Kolumbowie. Rocznik 20).

Tadeusz Różewicz 1921 - 2014

Urodził się w 1921 roku. Brat Stanisława, poeta, dramatopisarz i prozaik. Podczas okupacji niemieckiej należał do partyzantki Armii Krajowej. We wczesnej swojej poezji dał najpełniejszy wyraz ciążeniu okresu wojny i okupacji na świadomości swej generacji, tworząc nową, programowo antypoet., zwróconą ku językowi mówionemu i potocznemu, ascetyczną formę wypowiedzi lirycznej („Niepokój” 1947, „Czerwona rękawiczka” 1948). Po epizodzie socrealistyczny od schyłku lat 50 dominującym nurtem w jego twórczości stała się krytyczna analiza zjawisk współczesnej kultury, a zwłaszcza dehumanizujących następstw rozwoju cywilizacji. Problematyka ta, rozwijana w licznych zbiorach poezji ( „Formy” 1958, „Rozmowa z księciem” 1960, „Nic w płaszczu Prospera” 1962, „Twarz trzecia” 1968, „Regio” 1969), doszła najpełniej do głosu w nowatorskich, wykorzystujących doświadczenia awangardowych, groteskowych i poetycznych utworach dramatycznych ( „Kartoteka” wystawionej w 1960, „Grupa Laokoona” w 1962, „Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja” w 1964) oraz utworach prozą (zbiory „Przerwany egzamin” 1960, „Wycieczka do muzeum” 1966, „Śmierć w starych dekoracjach” 1970) W późniejszych dramatach podejmował tematykę przełamującą obyczajowe tabu ( „Białe małżeństwo” wystawione w 1975) oraz stereotypy patriotyczne (deheroizacja mitu partyzanckiego w głośnej sztuce „Do piachu” wystawionej w 1979). W najnowszej poezji zwrócił się ku problematyce metafizyczno - egzystencjalnej (zbiór „Plaskorzeźba” 1991), kontynuując zarazem nurt refleksji nad istotą poezji i postaciami wielkich twórców, m.in. F. Kafki, któremu poświęcił też sztukę „Pułapka” (wystawioną w 1984). Tworzył także szkice, zarysy, scenariuszy, notatki „Przygotowanie do wieczoru autorskiego” (1971). Dzieła (t. 1 6 1988-90), wybór wierszy Słowo po słowie (1994). Natomiast w roku 1966 otrzymał nagrodę państwową I-ego stopnia.

 

Kard. Stefan Wyszyński 1901 - 1981

Urodził się w dniu 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem, na pograniczu Podlasia i Mazowsza. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie i Łomży wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku. 3 sierpnia 1924 roku został wyświęcony na kapłana. Po czterech latach studiów w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Społecznych uzyskał stopień doktora na podstawie pracy: "Prawa Kościoła do szkoły". Po studiach udał się w podróż naukową po krajach Europy Zachodniej. Po powrocie do kraju został profesorem nauk społecznych w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku, a także redaktorem miesięcznika "Ateneum Kapłańskie". Błogosławiony biskup Kozal kazał księdzu Wyszyńskiemu opuścić Włocławek. Ukrywał się między innymi we Wrociszewie i w Laskach pod Warszawą. W okresie Powstania Warszawskiego ksiądz Wyszyński pełnił obowiązki kapelana grupy "Kampinos" AK działającej w Laskach i okolicy oraz szpitala powstańczego w Laskach. Zaraz po zakończeniu działań wojennych ks. prof. Wyszyński wrócił do Włocławka i zaczął organizować Seminarium Duchowne zniszczone w czasie wojny. W 1945 r. został rektorem Seminarium. W 1946 roku Ojciec Święty Pius XII mianował księdza profesora Wyszyńskiego biskupem, ordynariuszem diecezji lubelskiej. Sakry biskupiej udzielił nominatowi na Jasnej Górze Prymas Polski, Sługa Boży August kardynał Hlond dnia 12 maja 1946 roku. Dnia 22 października 1948 r. odszedł do Boga kardynał August Hlond, Prymas Polski. Arcybiskupem Gniezna i Warszawy, Prymasem Polski został biskup Stefan Wyszyński. Nowy arcybiskup w liście pasterskim na dzień ingresu pisał: "Nie jestem ja ani politykiem, ani dyplomatą, nie jestem działaczem, ani reformatorem. Natomiast jestem ojcem waszym duchownym, pasterzem i biskupem dusz waszych, jestem apostołem Jezusa Chrystusa...".

Konstytucja 3 Maja

Sejm przyjął też uchwałę ustanawiającą 2021 Rokiem Konstytucji 3 Maja. Uchwalony w 1791 r. przez Sejm Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego akt wprowadził trójpodział władzy, niósł gwarancje swobód obywatelskich, tradycje chrześcijańskie, tolerancję i wartości Oświecenia. Jako pierwsza w Europie i druga na świecie Ustawa Rządowa stanowiła dowód głębokiego patriotyzmu oraz zrozumienia spraw obywatelskich i społecznych.